«Хыпар» Издательство ҫурчӗ районсенче «Хыпар» ИҪ кунне паллӑ тӑвассине йӑлана кӗртсе пырать. Хальхинче, раштав уйӑхӗн 12-мӗшӗнче, хыпарҫӑсем Вӑрмар районне ҫитнӗ.
Тӗлпулу Вӑрмарти Культура ҫуртӗнче иртнӗ. Вӑрмар район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Константин Никитин ҫырӑнтару кампанине пырса тивекен ҫивӗч ыйтусене сӳтсе явнӑ. Издательство ҫурчӗн директорӗ-тӗп редакторӗ Валери Туркай «Хыпар» хаҫатӑн тиражӗ питӗ пӗчӗк пулнине пытарман.
Константин Никитин вӑрмарсем хаҫатпа пӗрле пуласса, ӑна ҫитес ҫур ҫуллӑха ҫырӑнасса пӗлтернӗ. Валери Туркай вара малашне хаҫат халӑха ҫӗнӗ терминсемпе йӑлӑхтармасса, вӑл тӗпрен улшӑнасса, ҫӗнӗ рубрикӑсем уҫӑласса шантарнӑ.
«Хыпар» ҫумӗнче ытти хаҫат та тухса тӑрать. Вӗсемпе редакторсем паллаштарнӑ. Хаҫата сӳтсе явнӑ ҫӗре хастар вулакансем те хутшӑннӑ. Районти историпе таврапӗлӳ музейӗн директорӗ Василий Цыфаркин, РФ тава тивӗҫлӗ культура ӗҫченӗ тата ӗҫ ветеранӗ Николай Васильев, Вӑрмарти почтамт пуҫлӑхӗ Сергей Риманов тухса калаҫнӑ.
Тӗлпулу вӗҫӗнче Культура ҫуртне пухӑннисене чӑваш эстрада артисчӗсем Алина Михайлова тата Александр Ильин савӑнтарнӑ.
Чӑваш кӗнеке издательствинче «Чӑваш Республикин археологин картти» кӗнекен иккӗмӗш томне пичетлесе кӑларнӑ. Пӗрремӗш томӗ пӗлтӗр кун ҫути курнӑ. Кӗнекене Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институчӗ хатӗрленӗ, пичете асӑннӑ издательство хатӗрленӗ.
«Чӑваш Республикин археологи картти» ӑслӑлӑхпа справка энциклопедийӗ шутланать. Унта историпе культура эткерлӗхӗн куҫман пурлӑхӗ, археологи палӑкӗсем, ҫинчен сведени кӗнӗ. Пӗрремӗш томра тӑхӑр районтипе: Улатӑр, Элӗк, Патӑрьел, Вӑрнар, Йӗпреҫ, Канаш, Куславкка, Комсомольски, Красноармейски – паллаштарнӑ. Иккӗмӗшне Хӗрлӗ Чутай, Сӗнтӗрвӑрри, Муркаш, Пӑрачкав, Вӑрмар тата Ҫӗрпӳ районӗсенчисем кӗнӗ. Виҫҫӗмӗш том валли те юлнӑ. Унта Шупашкар, Шӑмӑршӑ, Ҫӗмӗрле, Етӗрне, Елчӗк, Тӑвай районӗсенчисем тата Шупашкар хулинчисем лекмелле.
Кӗнекене 19 ӗмӗрӗн ҫурринчен тытӑнса 21 ӗмӗр пуҫламӑшӗнче археологсем тупса палӑртнисем кӗнӗ.
Раштавӑн 2-мӗшӗнче Вӑрмарти историпе таврапӗлӳ музейӗнче «Юрӑпа эп пурнӑҫа юратрӑм...» литература уявӗ иртнӗ. Ӑна паллӑ чӑваш поэчӗ Валентин Урташ ҫуралнӑранпа 90 ҫул ҫитнине халалланӑ.
Мероприятие хутшӑннӑ Вӑрмарти Г.Е. Егоров ячӗллӗ вӑтам шкул ачисем Урташ сӑввисене вуланӑ. Поэтӑн пултарулӑхӗпе тата пурнӑҫӗпе музей ертӳҫи В.Е. Цыфаркин паллаштарнӑ.
Выӑрнтисем пӗлтернӗ тӑрӑх, хӑй вӑхӑтӗнче Урташ Вӑрмар районӗнче пӗрре кӑна мар пулнӑ, шкул ачисемпе курнӑҫнӑ, пултарулӑх каҫӗсем йӗркеленӗ. Вӑрмарта пурӑннӑ тата ӗҫленӗ Александр Сергеев композитор Урташ сӑввисене юрра хывнӑ. «Парне» фольклор ушкӑнӗ вӗсене шӑрантарнӑ та.
Пултарулӑх каҫне йыхравланисене «Валентин Урташ» документлӑ фильм та кӑтартнӑ. Поэтӑн тӑван кӗтесӗ, Тутарстанри Пӑва районӗнчи Раккасси, сахал мар ҫыравҫӑпа поэта ҫуратса ӳстернӗ, кунтах Мӗтри Юман та, Краснов Асли те, Краснов Кӗҫӗнни те, Николай Симунов та, Константин Петров та, Владимир Чебоксаров та... Литература уявне ҫыравҫӑн ентешӗсем те пырса ҫитнӗ.
«Ҫирӗп ҫемье — телейлӗ ачалӑх» сӑнӳкерчӗксен конкурсне «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫейӗн» Чӑвашри уйрӑмӗ ирттерет. Нумаях пулмасть унӑн ҫӗнтерӳҫисене палӑртнӑ.
Конкурс пилӗк номинаципе иртнӗ: «Пирӗн юратнӑ асаннесемпе асаттесем», «Ҫемьепе каннӑ вӑхӑтри савӑнӑҫлӑ самант», «Атте, анне тата эпӗ — спортпа туслӑ ҫемье», «Анне аллин ӑшши», «Манӑн атте — чи лайӑххи», «Манӑн ҫӗмье — манӑн пуянлӑх», «Ҫемье портречӗ».
Йӗркелӳҫӗсем палӑртнӑ тӑрӑх, конкурса республикӑри район-халасенчи 400 яхӑн ҫын хутшӑннӑ. Ҫавӑн пекех вӗсен йышӗнче — Мускавра, Красноярск тӑрӑхӗнче, Волгоградра пурӑнакансем. Пӗтӗмпе — 1300 ытла ӗҫ.
Муркашсем те хастар хутшӑннӑ унта. Ав Полина Спиридонова «Ҫемьепе каннӑ вӑхӑтри савӑнӑҫлӑ самант» номинацире ҫӗнтернӗ.
«Анне аллин ӑшши» номинацире Шупашкарти Наталия Павлова мала тухнӑ, «Манӑн атте — чи лайӑххи» номинацире — Вӑрмар районӗнчи Елена Егорова. «Пирӗн юратнӑ асаннесемпе асаттесем» номинацире Йӗпреҫ районӗнчи Светлана Акшарова ҫӗнтернӗ, «Атте, анне тата эпӗ — спортпа туслӑ ҫемье» номинацире — Ҫӗнӗ Шупашкарти Людмила Кириллова. Шупашкарти Мария Падиарова «Манӑн ҫӗмье — манӑн пуянлӑх» номинацире ҫӗнтернӗ, Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Владимир Максимов «Ҫемье портречӗ» номинацире мала тахнӑ.
Япалана пӑхса тӑмасан, ҫӗнетмесен вӑл кивелет те юрӑхсӑра тухать. Ҫакна уйрӑмах ял ҫынни лайӑх ӑнланать.
Вӑрмар районӗнчи Аслӑ Шӑхальте нумаях пулмасть Шарапаш юханшывӗ урлӑ Сарапай ҫӑлкуҫӗ патне илсе ҫитерекен кӗпере юсанӑ. Тӗрӗссипе, кӗпере нумаях пулмасть тунӑ. Анчах аслӑ шӑхальсен инкек пулнӑ: ватӑ йӑмра ӳкнӗ те кӗпере ҫӗмӗрнӗ.
Аслӑ Шӑхальсем каланӑ тӑрӑх, ҫулла ун урлӑ каҫса ҫӳреме май пулнӑ-ха. Анчах ҫанталӑк сивӗтнӗ май кӗпер ҫинче шуса ӳкес хӑрушлӑх ӳснӗ.
Тӗнче ырӑ ҫынсемсӗр мар теҫҫӗ те. Ял тӑрӑхӗн администрацине Владимир Мартынов ҫитнӗ те кӗпере юсасси пирки калаҫу пуҫарнӑ. «Хам та ӗҫлеме тухӑп», — тенӗ Николай Петрович.
Ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ кӗпер валли каштасем тупса парсан Владимир Мартыновпа Николай Федоров икӗ кунра кӗпере юсаса хунӑ.
Вӑрмар районӗнчи Саруй ялӗнчи пӗр хуҫалӑхра карантин пулнине палӑртнӑ. Ӑна урнӑ чире пула йышӑннӑ.
Кил хуҫи каланӑ тӑрӑх, чӳкӗн 13-мӗшӗнче ҫӗрле вӑл йытти тепӗр чӗрчунпа туллашнине илтнӗ. Ирхине вӑл картишре тилӗ виллине тупнӑ та кун пирки Чӑваш Енри патшалӑх ветеринари службине пӗлтернӗ. Специалистсем вырӑна килнӗ, тилӗ виллине тӗпчеме илсе кайнӑ.
Россельхознадзорӑн Чӑваш Енри управленийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, хуҫалӑха хлор извеҫӗн ирӗлчӗкӗпе дезинфекциленӗ. Выльӑх-чӗрлӗхе урнӑ чиртен вакцина тунӑ.
Тилӗ виллинче урнӑ чир генӗ пуррине ҫирӗплетнӗ. Халӗ хуҫалӑхри выльӑх-чӗрлӗхе пӑхсах тӑраҫҫӗ.
Патӑрьел районӗнчи Аслӑ Арапуҫри «Шуҫӑм» халӑх фольклор ансамблӗ 20 ҫулхи юбилейне паллӑ тунӑ. Ҫавна май пысӑк концерт иртнӗ.
Ансамбле Валерий Васильевич Фролов 20 ҫул ертсе пырать. Ансамбль 1994 ҫулта йӗркеленнӗ. Унта ҫӳрекенсем хастар, вӑй-хӑватлӑ. Халӗ унта 17 ҫын сукмак такӑрлатать. Ушкӑн тӑван культурӑн йӑли-йӗркине сӳнме памасть.
Уяв концертӗнче Аслӑ Арапуҫ ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ Владимир Секретов, Патӑрьел район администрацийӗн тӗп эксперт специалисчӗ Полина Логунова, Патӑрьелти культурӑпа кану центрӗн директорӗ Алевтина Овчинникова, Вӑрман районӗнчи Арапуҫ ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ Александр Агеев тухса калаҫнӑ.
Юбилее паллӑ тума Чӗмпӗрти «Палнай» тата «Сарнай» фольклор ансамблӗсем, Вӑрмар районӗнчи Арапуҫ ялӗнчи ушкӑн ҫитнӗ. Уяв «Шуҫӑм» сцена ҫине тухнинчен пуҫланнӑ. Сцена ҫинче чылай юрӑ янӑранӑ.
Сӑнсем (39)
Ҫурлан 22-мӗшӗнчен пуҫласа юпан 25-мӗшӗччен «CREATIV» агентство сайтӗнче Пӗтӗм тӗнчери вӗренӳ сайчӗсен «Инноваци технологийӗсем» конкурс иртнӗ.
Конкурса 200 ытла ӗҫ ярса панӑ. Вӗсенчен 108-шӗ тӗрӗслеме тивӗҫ пулнӑ. Ҫав йыша Вӑрмарти Г.Е.Егоров ячӗллӗ шкулти 9-мӗш «в» класс блогӗ те кӗнӗ. Ӑна обществознани вӗрентекенӗ, аслӑ категориллӗ учитель Лариса Колоколова ертсе пырать.
Конкурсра жюри пайташӗсем сайта мӗнле тунине, мӗнле информаци вырнаҫтарнине, ҫыхӑну епле йӗркеленине, унта мӗн чухлӗ ҫын кӗрсе тухнине тата ыттисене пахаланӑ.
Ҫак кунсенче конкурса пӗтӗмлетнӗ. Вӑрмарти Г.Е.Егоров ячӗллӗ шкулти 9-мӗш «в» класс блогӗ «Вӗрентекен валли — сайт» номинацире черетлӗ хут виҫҫӗмӗш вырӑн йышӑннӑ.
Кун пирки «Хыпар» хаҫат пӗлтерет. Республикӑна 15 БМВ автомобильпе Мускавран патшалӑхӑн автонинспекцийӗн ӗҫченӗсем килсе кайнӑ. Теприсем «Вӗсем водительсене тустараҫҫӗ кӑна!» — тесе те сас-хура кӑларнӑ иккен.
«Тахӑшӗ Мускавсем «чӗрнеллӗ» резинӑллӑ машинӑсен водителӗсене — вун-вун ҫынна — «Ш» паллӑсӑр пулнӑшӑн штрафланӑ тесе ҫырнӑ та — пуҫланнӑ вара! Шупашкарти лавккасенче хайхи «Ш» паллӑсем юлман-мӗн — пӗтӗмпех туянса пӗтернӗ. Ҫакна хам та асӑрхарӑм: халӗччен автомобильсем ҫинче ҫав паллӑсем курӑнсах каймастчӗҫ, тӗп хула инспекторӗсем килсен вара «Ш»-па паллӑ тунисем — шӑкӑрин. Мускавран килнӗ инспекторсенчен пӗринпе калаҫатӑп та — кулать: «Эпир унашкаллишӗн никама та чарман-ҫке...» Вӑт, сас-хура вӑйӗ мӗнешкел!», — тесе хыпарлать пичет кӑларӑмӗ.
Эрнекун вӗсем Ҫӗнӗ Шупашкарта, Улатӑрпа Пӑрачкав тӑрӑхӗсенче пулнӑ, шӑматкун — Канашра, вырсарникун — Патӑрьелте. БМВсен «эшкерӗ» Вӑрмар, Тӑвай районӗсем тӑрӑх та ҫаврӑнчӗ.
Мускавран килнӗ Раҫҫей Шалти ӗҫсен министерствин ҫулҫӳрев хӑрушсӑрлӑхне тивӗҫтерес енӗпе ӗҫлекен ятарлӑ тӗллевлӗ центрӗн уйрӑмӗн пуҫлӑхӗ Сергей Волков Чӑваш Енре ҫуралса ӳснӗ иккен, Мускава куҫиччен чылай ҫул республикӑра ДПС полкне ертсе пынӑ.
Юпан 25-мӗшӗнче Вӑрмарти культурӑпа кану центрӗнче «Юмах ҫӑлкуҫӗ» республика конкурсӗн тапхӑрӗ иртнӗ. Унта Канаш, Тӑвай, Вӑрмар, Ҫӗрпӳ, Куславкка районӗсенчи ҫамрӑк театралсем хутшӑннӑ.
Мероприятие Куславкка хулинчи театр ушкӑнӗсем те хутшӑннӑ: «МимиККласс» («Чудеса да и только» миниатюра кӑтартнӑ), ҫамрӑксен «Каприз» халӑх театр студийӗ («Случай с ангелом» миниатюра), «Пӗчӗк театр» театр ушкӑнӗ («А у нас во дворе» тата «Песочница» постановкӑсем).
Пӗтӗм тапхӑр вӗҫленсен жюри (В.Н.Григорьев председатель тата ыттисем) пӗтӗмлетӳ тӑвӗҫ.
Хальлӗхе вара ҫамрӑк актерсем ӑшӑ сӑмахсем итлесе хавхаланнӑ.
+12.5 °C